Grzegorz Wójcik: Sędzia wielofunkcyjny

Anna Serafińska , foto: AFP

Anna Serafińska

Głównymi aktorami widowiska, jakim jest mecz tenisowy, są oczywiście zawodnicy. Poświęćmy jednak trochę uwagi pracy sędziego głównego, który towarzyszy im od rozgrzewki do ostatniego punktu spotkania. Przypatrzmy się zadaniom, jakie ma do wykonania przed i w trakcie meczu sędzia tenisowy.

Przed rozpoczęciem spotkania sędzia powinien:
– sprawdzić wysokość siatki, ustawienie podpórek do gry pojedynczej, a także stan nawierzchni (szczególnie ważne na kortach ziemnych)
– sprawdzić piłki, którymi zawodnicy rozpoczną mecz
– sprawdzić, czy rakieta, strój i buty zawodników są prawidłowe i zgodne z regulaminem danego  turnieju
– przeprowadzić losowanie, które ustala początkowe ustawienie zawodników i kolejność serwowania

Od momentu rozpoczęcia meczu głównym zadaniem sędziego jest podejmowanie decyzji dotyczących faktów na korcie. Na turniejach, które możemy oglądać w telewizji, sędzia główny ma do pomocy sędziów liniowych, którzy oceniają, czy piłka była „dobra”, czy był „aut”. Każda ich decyzja może być jednak zmieniona przez sędziego na „stołku”.

Obowiązki sędziego głównego nie ograniczają się tylko do tego. W trakcie meczu odpowiada jeszcze za:
– podejmowanie decyzji w sprawie interpretacji przepisów oraz ich wytłumaczenie zawodnikom (decyzje te mogą być jednak zmienione przez sędziego naczelnego)
– liczenie punktów i ogłaszanie wyniku
– kontrolowanie czasu przerw pomiędzy punktami, gemami, setami oraz innych regulaminowych i nieregulaminowych przerw w meczu
– udzielanie zgody zawodnikom na skorzystanie z przerw w meczu oraz na ewentualne opuszczenie kortu w celu ich wykorzystania
– pilnowanie, aby zmiana piłek następowała we właściwym momencie
– kontrolowanie ustawień zawodników po właściwej stronie siatki, kolejności serwowania oraz kolejności odbierania (gra podwójna)
– karanie zawodników za niewłaściwe zachowanie na korcie
– reagowanie na niewłaściwe zachowanie publiczności
– nadzorowanie pracy dzieci do podawania piłek i sędziów liniowych

W większości dyscyplin sportowych wymienione powyżej czynności rozdzielone są pomiędzy różnych arbitrów. Przeważnie sędzia podejmujący decyzje co do faktów na boisku nie zajmuje się pomiarem czasu albo ogłaszaniem wyniku. Zadania te wykonują inni sędziowie pomocniczy, których zadania są ściśle podzielone. Jest jeszcze jedna rzecz, która odróżnia pracę sędziów tenisowych od sędziów innych dyscyplin – sędzia tenisowy musi samodzielnie i na bieżąco wypełniać protokół meczu. Jeszcze kilka lat temu można to było robić jedynie ręcznie. Obecnie sędziów pracujących na największych turniejach tenisowych wspomagają nowe technologie informatyczne i do wypełniania takiego protokołu wykorzystują oni odpowiednio zaprogramowane palmtopy.